Vocabulario

verbos
zorgi - preocupar
trovi - encontrar
scii - saber
ricevi - recibir
rajti - tener derecho a
kosti - costar (dinero)

adjetivos
universala - universal
sufiĉa - suficiente
simila - similar
plena - llena
kuraĝa - valiente

sustantivos
vojo - camino
teatro - teatro
sukceso - éxito
rakonto - cuento
problemo - problema
piedo - pie
mano - mano
brako - brazo

adverbios
tre - muy
tute - totalmente, completamente


teoría

El comparativo, como su nombre lo indica, nos habla de una relación, de una comparación entre las cualidades de dos objetos o personas. Normalmente hablamos de que algo es más que otra cosa, o que alguien es menos que otro. En esperanto usamos la palabra pli para indicar el más y la palabra (construida con el prefijo que ya conoces) malpli para indicar el menos, ambas auxiliadas de ol que haces las veces del que, que usamos para mencionar al otro objeto que esta siendo comparado. Así cuando decimos: Tu esposa es más bella que mi esposa lo traducimos como: Via edzino estas pli bela ol mia edzino. Otro ejemplo: Tu comes menos que yo sería Vi manĝas malpli ol mi.

El superlativo lo usamos cuando hablamos de una comparación entre muchos mas objetos, cuando hablamos de la más bella de todos, o del menos trabajador de la empresa. Para hacer oraciones con el superlativo en esperanto usamos las plabras plej y malplej, usualmente acompañadas de la preposición elpara indicar el grupo contra el cual se compara. Ella es la más bella de todos se dice en esperanto Ŝi estas la plej bela el ĉiuj. Otro ejemplo es: Ese niño es quien come menos rápido que se traduce: Tiu infano estas tiu, kiu manĝas malplej rapide.

El tercer tipo de comparación es cuando ambos sujetos son igualmente rápidos, bellos o trabajadores. En este caso usamos los correlativos, usualmente tiel y kiel o tiom y kiomPedro es tan joven como tu padre se dice Petro estas tiel juna, kiel via patro. En la sección de ejemplos puedes ver mas usos de estas tres comparaciones.

Terminando la lección 5 ya podrías comenzar el contacto con otros esperantistas, si deseas hacer esto contáctame. Algo que te será de utilidad es conocer el significado de estas abreviaturas usuales: bv bonvolu (por favor), D-ro doktoro (doctor),ekz.ekzemple (por ejemplo), ELNA Esperanto Ligo por Norda Ameriko, f-ino fraŭlino (señorita), k kaj (y),ktp kaj tiel plu (etc.), MEF Meksika Esperanto Federacio, PIV Plena Ilustrita Vortaro, S-ino Sinjorino (Señora), S-ro Sinjoro (Señor), TEJO Tut-Monda Esperanto Junulara Organizo, UEA Universala Esperanto Asocio, UK Universala Kongreso.


ejemplos

La instruisto instruas malpli ol la patro.
El profesor enseña menos que el padre.

Kara edzino, amu min pli!
¡Querida esposa, ámame (a mi) más!

Li havas pli problemojn kaj zorgojn ol ŝi.
Él tiene más problemas y preocupaciones que ella.

La kato estas la plej bela besto.
El gato es el más bello animal.

La plej bona sukceso estas esti feliĉa.
El mejor (el más bueno) éxito es ser feliz.

Amo estas la plej grava afero el ĉiuj.
(El) amor es la cuestión más importante de todas.

Mi ŝatas hundojn tiom, kiom mi ŝatas katojn.
Me gustan los perros tanto, como me gustan los gatos.

Amu vian patrinon tiel, kiel vi amas vian patron.
Ama a tu madre así, como amas a tu padre.

Trinku pli ol tiom, kiom vi manĝas.
Bebe más que (esa cantidad) lo que comes.

Aŭtono estas pli malvarma ol printempo. Somero estas la plej varma.
(El) otoño es más frio que (la) primavera. (El) Verano es el más caliente.


ejercicios

Selecciona de las lista el pronombre correcto, para dar el sentido adecuado a cada oración. Fíjate bien de seleccionar también la terminación gramatical correcta

La homo estas Han SoloJabba ne estas homo


La homo estas Han Solo

Jabba ne estas homo

Yoda estas maljunaLa homo estas Luke


Yoda estas maljuna

La homo estas Luke

Ŝia nomo estas ReyLia nomo estas Finn


Ŝia nomo estas Rey

Lia nomo estas Finn

La plej malalta esas YodaKiu estas inter la du homoj estas la plej saĝa


La plej malalta esas Yoda

Kiu estas inter la du homoj estas la plej saĝa

Ŝia nomo estas PadmeLi ne estas kuraĝa


Ŝia nomo estas Padme

Li ne estas kuraĝa

R2-D2 estas bluaBB-8 estas oranĝa


R2-D2 estas blua

BB-8 estas oranĝa

Kiu estas pli dika? estas pli dika.
Han estas dika Jabba.



Luke estas pli , kaj li estas homo.
Yoda estas pli kaj ne estas homo.



Anakin kaj Obi-wan estas altaj Yoda.
Yoda estas la saĝa la tri.



Li estas kuraĝa ŝi.
Padme estas malkuraĝa li.



Ĉu li kuras pli rapide ol ŝi?.
, Rey povas kuri rapide Finn.


La blua roboto estas alta la roboto.